غلامحسین بنان


استاد در اردیبهشت 1290 ه.ش زاده شد هشمین فرزند کریم خان بنان الدوله نوری بود و مادرش دختر شاهزاده محمد تقی رکنی برادر ناصردین شاه قاجار.

بیوگرافی و زندگینامه غلامحسین بنان را در ادامه ببینید...


استاد غلامحسین بنان

وی در سال 1290 در تهران متولد شد . پدرش کریم خان بنان الدوله نوری و مادرش دختر محمدتقی میرزا رکن الدوله ( برادر ناصرالدین شاه یا پسر محمدشاه قاجار )است. وی از شش سالگی به خوانندگی و نوازندگی ارگ و پیانو پرداخت و این دوره را با راهنمایی های مادرش که نوازنده پیانو بود ، گذراند. وی در محیطی هنری بزرگ شد به طوری که مادرش پیانو ، خواهرانش تار و خاله اش نی می نواختند. بعد ها برای یادگیری بیشتر نزد اولین استاد خود ، مرتضی نی داوود رفت و بعدها از محضر اساتیدی چون میرزا طاهر ذاکرین رثایی و ناصر سیف نیز بهره برد. طبق توصیه استاد نی داوود به خوانندگی روی آورد. از آنجایی که در محیطی هنری رشد کرده بود ، گوش او حساس بود و هیچ گاه خارج نمی خواند. آغاز فعالیت هنری بنان از سال 1306 است که با خواندن آواز در مجالس خصوصی در محضر دوستان و آشنایان بود. وی در سال 1315 به سمت بایگان در اداره کل کشاورزی استخدام شد و بعدها به معاونت ادراه ایران بار در اهواز منسوب شد.در سال 1321 به تهران آمد و به سمت منشی مخصوص وزیر در خواربار مشغول کار شد. در همان سال با دعوت روح الله خالقی به اداره کل هنرهای زیبای کشور منتقل شد و استاد آواز هنرستان موسیقی ملی شد. در سال 1320 با دعوت داوود پیرنیا وارد رادیو شد و این کار سرآغاز همکاری وی با دیگر هنرمندان آن زمان بود. در سال 1321 در برنامه گلهای رنگارنگ شروع به کار کرد و برای اولین بار صدای او از دایو پخش شد و در ادامه همکاری اش با این برنامه 350  آهنگ اجرا کرد.  وی در سال 1334 رئیس شورای موسیقی رادیو شد.

شرکت در برنامه گلهای جاویدان ، گلهای رنگارنگ و برگ سبز از دیگر فعالیت های هنری وی محسوب می شود. او از خوانندگان موسیقی کلاسیک ایرانی است و اجرای زیر و بم ها و تحریرها در صدای او منحصر به فرد است. وی بزرگترین اجرا کننده سبک وزیری _ خالقی است و همچنین در کنار ادیب خوانساری از اجرا کنندگان آثار صبا و محجوبی است.


فضیلت هنری :

باوجود همه امتیازاتی که برای صدای بنان برشمردیم باید یک نکته را نیز اضافه کنیم که بنان این شانس را داشت که در کنار هنرمندانی چون محجوبی / خالقی / معروفی و دیگر اساتید فن هنرنمایی کند. درخشش صدای او شاید بدون این همکاری تنگاتنگ آنچنان نمی‌شد که بود. کارشناسان در طبقه بندی صدا، صدای بنان را مایل به باریتون می‌دانند.

ابوالحسن صبا، ویلن نواز اما صدای اورا یک باس واقعی می‌داند. درباره رفتار و شخصیت بنان نیز همه اتفاق نظر دارند. فریدون حافظی در نامه‌ای خطاب به بنان، او را در زمره کسانی می‌داند که فضیلت هنری دارند. بنان در پاسخ می‌نویسد: “من خوشم می‌آید اگر بگویند فضبلت هنری دارم. به هر حال من که از دیگران جدا نیستم. خودخواه و درعین‌حال ضعیفم. اما نه اینطور نیست. آدمی وقتی می‌گوید هنرمند باید فضیلت هنری داشته باشد یاد کمال‌الملک، درویش‌خان و کسانی از آن سر دنیا مثل شکسپیر و هوگو می‌افتد.

اینها آتش گذاشته بودند زیر هستی خودشان. تیغه بران فقر را گرفته بودند زیر گلوهایشان که فقط هنر را جان ببخشند. قصدشان نه فریب بود، نه مال اندوزی. اما حالا چی؟ مرا اگر گرسنه نگه دارند که هنر سرم نمی‌شود.” بنان اما هیچگاه برای در آمد بیشتر به کاباره روی نیاورد و تا پایان عمر همچنان در جایگاه واقعی خود ایستاد.


ویژگی صدای و خوانندگی بنان :

صدای بنان بسیار لطیف و شیرین ، زیبا و خوش آهنگ است. کوتاه می خواند ولی در عین حال ذوق و هنر در آن مشاهده  می شود. ذوق او در انتخاب غزل ها و تحریرهای بجا ستودنی است.وی در آواز قدیمی و کلاسیک ایران استاد بود ، علاوه بر آن در خواندن نغمات جدید و مدرن نیز تسلط داشت که نمونه هنر و استعداد او را می توان در تصنیف به یاد ماندنی " الهه ناز " دید.

بنان در سال 1336 در حال رانندگی بود که با یک تانکر نفتکش برخورد شدیدی می کند و از ناحیه چشم و صورت دچار آسیب دیدگی جدی می شود و حتی برای معالجه به خارج کشور می رود.بعد از این تصادف در شیوه خواندن تجدید نظر می کند و سعی می کند آثاری را اجرا کند که واحد وزنی شاد و شعری امیدوار کننده داشته باشد و از خواندن آثاری که شباهت به مرثیه خوانی دارد، پرهیز می کند.

از آثار به یادماندنی وی می توان به آمدی جانم به قربانت ( مایه بوسلیک ) ، الهه ناز ، ای ایران و نوای نی ( دشتی ) ، بهار دلنشین ( آواز اصفهان ) ، بوی جوی مولیان ( آواز اصفهان ) ، توشه عمر ( دستگاه همایون ) ، یار رمیده ، خاموش ، می ناب و مرا عاشق شیدا ( دستگاه سه گاه ) اشاره کرد. از بهترین اثرهای او می توان کاروان را نام برد که بنان خودش می گوید : کاروان را برای بعد از مرگم خوانده ام.

بنان با خواهر کلنل وزیری ازدواج می کند که حاصل این ازدواج یک دختر به نام گیتی و یک پسر به نام بیژن بود. در سال 1334 با خانوم پری دخت آور ازدواج کرد. بنان بعدها به ناراحتی جهاز هاضمه مبتلا شد و همین امر سبب گردید تا کم کم از خواندن کناره بگیرد و از صحنه هنر دوری کند به طوری که در بیست سال آخر عمرش فعالیت هنری چشمگیری نداشت. وی در هشتم اسفند 1364 در بیمارستان ایرانمهر قلهک به دیار باقی شتافت. روحش شاد و یادش گرامی باد.